PERCERAIAN DI BAWAH UNDANG-UNDANG SIVIL

Maksud Perceraian

Perceraian ialah perpisahan di antara suami dengan seorang isteri yang diiktiraf oleh undang-undang yang membolehkan seseorang bekas suami atau isteri itu boleh berkahwin dengan seseorang perempuan atau lelaki yang lain.

 Proses Perceraian di Mahkamah

Di Malaysia, semua perceraian yang melibatkan orang bukan Islam hendaklah dilakukan menurut peruntukan yang telah ditetapkan dalam Akta Membaharui Undang-Undang (Perkahwinan dan Perceraian) 1976 [Akta 164]. Akta ini telah berkuat kuasa pada 1 Mac 1982. Ini bermakna semua perceraian daripada tarikh itu sama ada pihak-pihak berkenaan telah melansungkan perkahwinan mengikut adat Cina, Hindu, Ordinan Perkahwinan Sivil 1952 atau Ordinan Perkahwinan Kristian 1956, hendaklah dibuat di bawah Akta ini. Asalkan perkahwinan mereka dilansungkan dengan sah, perkahwinan itu boleh dibubarkan melalui Akta Membaharui Undang-Undang (Perkahwinan dan Perceraian) 1976.

 Syarat-syarat permohonan perceraian

Terdapat beberapa syarat yang mesti dipatuhi sebelum permohonan perceraian difailkan di Mahkamah iaitu:

(a)          Permohonan perceraian hanya boleh difailkan di Mahkamah selepas tamat tempoh dua tahun daripada tarikh perkahwinan kecuali sekiranya terdapat permohonan kepada Hakim untuk menyerahkan permohonan perceraian dalam tempoh tertentu atas alasan munasabah. Tujuan disebalik syarat ini adalah untuk menghalang orang daripada berkahwin secara gopoh atau mengadakan perkahwinan percubaan dan juga untuk menghalang mereka daripada melarikan diri dari perkahwinan tanpa apa-apa percubaan untuk berdamai. Ia juga bertujuan untuk menjaga kesucian perkahwinan itu.

(b)          Sebelum sesuatu permohonan perceraian difailkan, pemohon hendaklah merujuk masalah perkahwinannya ke tribunal perkahwinan di Jabtan Pendaftaran Negara yang berdekatan dengan tempat tinggal mereka atau berdekatan dengan tempat tinggal terakhir mereka. Sekiranya pihak tribunal gagal untuk menyelesaikan pertikaian tersebut, suatu sijil akan dikeluarkan untuk membolehkan mana-mana pihak memfailkan permohonan perceraian di mahkamah. Walau bagaimanapun, terdapat pengecualian yang mana masalah perkahwinan tidak perlu dirujuk ke tribunal perkawinan iaitu apabila salah satu pihak kepada perkahwinan itu telah masuk Islam atau pasangan telah bersetuju secara bersama untuk perceraian.

(c)           Salah satu pihak boleh memohon untuk pengecualian daripada merujuk kes ke tribunal atas alasan yang berikut:

(i)    Salah satu pihak telah ditinggakan oleh suami/isterinya dan tidak tahu di mana suami/isterinya berada; 

(ii)    Salah satu pihak telah menetap di luar Negara dan berkemungkinan tidak akan balik ke Malaysia dalam tempoh 6 bulan selepas tarikh permohonan perceraian difailkan;

(iii)    Salah satu pihak telah dipanggil ke hadapan tribunal perkahwinan tetapi gagal/enggan berbuat demikian;

(iv)    Salah satu pihak dipenjarakan selama tempoh lima tahun atau lebih;

(v)    Salah satu pihak mendakwa pihak yang satu lagi mengalami sakit jiwa yang tidak dapat dirawat;

(vi)    Mahkamah berpuas hati bahawa terdapat hal keadaan yang terkecuali yang menyebabkan rujukkan kepada suatu badan pendamai tidak wajar.

 Kategori perceraian

 Terdapat beberapa kategori penceraian yang boleh difailkan di Mahkamah oleh mana-mana pihak menurut Akta Membaharui Undang-Undang (Perkahwinan dan Perceraian) 1976. Kategori perceraian adalah seperti yang berikut:

(a)         Pembubaran perkahwinan kerana salah satu pihak memeluk Islam di bawah seksyen 51;

(b)         Pembubaran perkahwinan dengan persetujuan bersama di bawah seksyen 52 ;

(c)         Pembubaran perkahwinan atas alasan pecah belah yang tidak dapat dipulihkan di bawah seksyen 54;

Pembubaran perkahwinan kerana salah satu pihak memeluk Islam di bawah seksyen 51;

Apabila salah satu pihak kepada perkahwinan sama ada suami atau isteri telah memeluk agama Islam, pihak yang satu lagi sama ada suami atau isteri yang tidak memeluk agama Islam boleh membuat permohonan perceraian. Permohonan perceraian ini boleh difailkan oleh mana-mana pihak yang tidak memeluk agama Islam hanya selepas tiga bulan pihak yang satu lagi memeluk agama Islam.

Pembubaran perkahwinan dengan persetujuan bersama di bawah seksyen 52

Permohonan perceraian bersama boleh difailkan sekiranya:

(i)        Kedua-dua pihak dengan rela hati tanpa paksaan bersetuju untuk bercerai;

(ii)        Terdapat peruntukan sewajarnya telah dibuat untuk isteri dan perkiraan mengenai penjagaan anak sekiranya ada;

(iii)        Selepas dua tahun perkahwinan;

 Pembubaran perkahwinan atas alasan pecah belah yang tidak dapat dipulihkan di bawah seksyen 54

          Salah satu pihak kepada sesuatu perkahwinan boleh membuat permohonan perceraian atas alasan bahawa  perkahwinan itu telah pecah belah dan tidak dapat dipulihkan.

          Mahkamah dalam mendengar permohonan perceraian perlu memastikan fakta-fakta yang menyebabkan kepecah-belahan perkahwinan dengan mempertimbangkan perkara yang berikut:

                (i)        Bahawa salah satu pihak telah melakukan zina dan satu pihak yang lain tidak tahan untuk tinggal bersama;

               (ii)        Bahawa salah satu pihak berkelakuan secara yang menyebabkan pihak yang satu lagi  tidak boleh dijangka dengan munasabah akan dapat tinggal bersama;

              (iii)        Salah satu pihak telah meninggalkan satu pihak yang lain selama tempoh sekurang-kurangnya dua tahun sebelum permohonan perceraian dibuat;

              (iv)        Pihak-pihak kepada perkahwinan telah tinggal berasingan selama tempoh yang berterusan sekurang-kurangnya dua tahun sebelum permohonan perceraian dibuat.   

 Dokumen yang diperlukan untuk permohonan perceraian

Terdapat beberapa dokumen yang diperlukan untuk difailkan bersama-sama dengan permohonan perceraian. Dokumen-dokumen yang diperlukan adalah seperti yang berikut:

(a)    Salinan sijil perkahwinan atau lain-lain dokumen yang membuktikan perkahwinan;

(b)    Salinan Sijil Kelahiran anak-anak hasil daripada perkongsian perkahwinan (jika ada);

(c)    Sijil Tribunal Perkahwinan.

 Kesan perceraian

Kesan utama selepas penceraian ialah:

(a)         Kedua-dua pihak boleh berkahwin dengan pihak yang lain;

(b)         Hak-hak pihak ditentukan oleh Mahkamah.